Veroorzaakt door het verlies van de
zenuwcellen
Het is een
progressieve aandoening. De aanmaak van dopamine wordt minder, deze worden
gemaakt door zenuwcellen in de substantia nigra = een pigment houdende kern in
het middendeel van de hersenen. Ook kan er aantasting van de normale functie
van weefsel & cellen optreden in andere delen van de hersenen, met als
gevolg een gebrek aan andere neurotransmitters zoals:
- Serotonine
- Acetylcholine
- Noradrenaline
Serotonine:
Dit is een
neurotransmitter in de hersenen, deze zorgt ervoor dat bepaalde processen goed
verloopt. Serotonine wordt in het lichaam gemaakt door:
- Uit de voeding worden eiwitten gehaald
- Tryptofaan (= bouwsteen van een eiwit)
is een aminozuur waaruit 5HTP wordt gemaakt
- 5HTP wordt in de hersenen & lever
omgezet naar serotonine (5HTP is een tussen producten van de stofwisseling
& onmisbaar voor de aanmaak van serotonine)
Acetylcholine
Dit is een
neurotransmitter waarmee de hersenweefsel, organen & lichaamsprocessen
kunnen worden aangestuurd. Het is een belangrijke stof, omdat het complete
functioneren er mee wordt beïnvloed, dit doordat acetylcholine wordt ingezet
voor de overdracht van de zenuwen naar de spieren.
Noradrenaline
Dit is een
stresshormoon. Wordt geproduceerd in de bijniermerg. Mensen met teveel aan
noradrenaline voelen zich angstig, gespannen of opgewonden. Mensen me te weinig
aan noradrenaline voelen zich depressief. Als dit te lang aan houdt kan dit
lichamelijke gevolgen hebben zoals:
- Afbraak van de spieren
- Gevaar voor ontstekingen
- Hartziektes
- Vaatziektes
- Minder goed werkende spijsvertering
- Minder zin in seks hebben
- Sneller verouderen
- Toename van het gewicht
Motorische symptomen gaan vaak samen
met niet-motorische symptomen
De ziekte
van Parkinson heeft als kenmerk motorische & niet-motorische symptomen.
Motorische: dopamine tekort wordt gekenmerkt met traagheid, stijfheid &
beven. Niet-motorische:
- Autonome (zelfstandige) verschijnselen
o Plotselinge bloeddrukdaling bij het
gaan staan
o Blaasledigingsproblemen/problemen met
het legen van de blaas
o Obstipatie
o Erectiestoornissen
o Speekselvloed
o Verhoogde transpiratie
- Slaapstoornissen
o Afwijkend slaappatroon
o Overmatig slapen overdag
o Remslaap (snelle oogbewegingen)
stoornissen
- Psychische stoornissen
o Apathie (gebrek aan emotie, motivatie,
enthousiasme)
o Lusteloosheid
o Angststoornissen
o Depressie
o Cognitieve achteruitgang wat als
resultaat dementie kan hebben
o Hallucinaties
Symptomen leiden tot ernstig
invaliditeit
De
symptomen hebben gevolgen voor het dagelijks functioneren van iemand met
Parkinson. Bewegingsvertraging leidt tot problemen bij het lopen, gebruik van
alle spieren & spraak- & slikstoornissen. Hierdoor is er een hoger
risico op vallen, fracturen, longontsteking, vermagering & hebben hulp
nodig bij de ADL handelingen. Ook zijn er autonome verschijnselen zoals
blaasfunctiestoornissen die kunnen leiden tot incontinentie &
urineweginfecties. Uiteindelijk zullen ze invaliden worden.
Verschillende vormen van parkinsonisme
veroorzaken hypokinetisch-rigide syndroom
De meest
voorkomende oorzaak van de ziekte van parkinson is het hypokinetisch-rigide
syndroom. Hierover wordt er gesproken wanneer de motorische verschijnselen de
bewegingsvertraging & minstens 1 van de andere motorische symptomen kunnen
worden vastgesteld. Dit syndroom kan een primaire of secundaire oorzaak hebben
& wordt op basis daarvan ingedeeld in primair & secundaire
parkinsonisme.
Ziekte van parkinson is primair
parkinsonisme
De
primaire parkinsonisme kan worden veroorzaakt door een neurodegeneratieve
aandoening (aandoening met verval van het zenuwweefsel):
- Ziekte van parkinson, onder te
verdelen in familiaire of idiopathische (zonder aanwijsbare oorzaak) vorm van
de ziekte van parkinson
- Atypische (zonder kenmerkende
eigenschap) primaire parkinsonisme, die gevolg zijn van een andere aandoening
van de hersenen, zoals multipele systeem afrofie (MSA) & progressieve
supranucleaire parese (PSP)
Secundair parkinsonisme is
parkinsonisme door externe oorzaak
Hierbij
gaat het vooral om parkinsonisme door een externe oorzaak, zoals medicamenteus,
toxinen, infectieus, metabool & structureel.
Symptomen ontstaan na versnelde &
jarenlange afbraak hersencellen
Als je
ouder wordt neemt het aantal zenuwcellen af. Bij de ziekte van parkinson is er
waarschijnlijk sprake van een versnelde afbraak van de hersencellen & is
dit proces al 4 tot 5 jaar aan de gang voordat de ziekte zich openbaart. Een
andere mogelijkheid is dat er in het verleden een voorval heeft plaatsgevonden
met een versnelde cel verlies, gevolgd door het normale hersencelafbraakproces.
De ziekte van parkinson bestaat uit 2
fasen
De 2 fases
waarin de ziekte van parkinson kan worden verdeeld zijn de preklinische fase
& de klinische fase. De 1ste fase is de preklinische fase,
waarin de symptomen nog niet tot uiting komen. Verschijnselen van de ziekte van
parkinson ontstaan als het aantal dopaminerge zenuwcellen in de substantia
nigra verminderd is tot ongeveer 40% van het oorspronkelijke aantal.
Na preklinische volgt klinische fase
Wordt
onderverdeeld in:
- De voorfase
o Vage, aspecifiek (niet-specifieke)
klachten waaronder snel vermoeid zijn, pijnen, prikkelingen &/of verlamde
gevoelens in armen of benen, onzeker looppatroon, traagheid in handelen & stemmingsproblemen.
In deze fase wordt daarnaast nog gezien reukstoornissen, slaapstoornissen
(Remslaap gedragsstoornissen) & obstipatie
- Manifeste fase (onmiddellijk
herkenbaar)
o Kenmerkende motorische verschijnselen
worden zichtbaar. Daarnaast kunnen er na verloop van tijd ook nog autonome
functiestoornissen & psychische stoornissen optreden, zoals
stemmingsproblemen & cognitieve stoornissen
Sterke variatie in ziektebeeld tussen
patiënten
Per
persoon uit het ziektebeeld zich anders.
Neuro psychiatrische problemen komen
vaak voor
Deze
problemen komen veel voor bij de ziekte van parkinson & hebben daarnaast
veel invloed op de kwaliteit van leven. De klachten die kunnen ontstaan zijn
depressie 30-40%, angst & paniek 40%, apathie 17-70% & psychose 50%. De
oorzaak van deze verschijnselen ontstaan voor een deel door de behandeling.
Diagnostiek gebaseerd op klinisch
beeld (uit amnese & lichamelijk onderzoek)
Voor de
diagnose van de ziekte van parkinson wordt gebruikt gemaakt van het klinisch
beeld. Met als belangrijkste punten: begin van het beven &
bewegingsvertraging, ontbreken van andere neurologische symptomen & een
goede reactie op een proefbehandeling met het middel L-dopa, dit is een
tussenproduct in de aanmaak van dopamine in het lichaam. De kernsymptomen zijn:
beven, stijfheid, bewegingsvertraging & gestoorde houdingsbalans.
Behandeling gericht op
symptoombestrijding
Als je de
ziekte van parkinson hebt krijg je medicatie voor de symptoombestrijding, niet
voor de genezing. Een geneesmiddel die hiervoor centraal staat is L-dopa.
Op den duur problemen door
bijwerkingen medicatie
Na 10 jaar
ervaren de meeste mensen met parkinson complicaties van de medicatie
-
bewegingsstoornissen
-
het onvoorspelbaar plotseling omslaan van een toestand
van normale bewegingsmogelijkheid in een toestand met onwillekeurige schokkende
bewegingen of sterk verminderde bewegingsmogelijkheid
-
psychische bijwerkingen zoals hallucinaties
Geen opmerkingen:
Een reactie posten