symptomen en herkennen
In geval van een gebroken neus kunnen de volgende
klachten ontstaan:
·
pijn, vaak vanwege beschadig van het omringende weefsel
(maar pijn kan ook afwezig zijn)
·
wanneer de
slijmvliesbekleding van het tussenschot beschadigd raakt, ontstaat een bloedneus
·
een
verstopte neus
·
er kan
scheefstand ontstaan, ook in de neus (scheefstand van het neustussenschot).
Het kan ook zijn dat je de neus hebt horen kraken tijdens de klap.
Risicofactoren
Elke activiteit waarbij je een ongeluk kunt krijgen
waar je gezicht bij betrokken is, verhoogt het risico op een gebroken neus.
Dergelijke activiteiten zijn onder meer:
·
Het meedoen
aan contactsporten, zoals voetbal en hockey, vooral zonder een helm en een
gezichtsmasker
·
Betrokken
zijn bij een knokpartij
·
Fietsen
·
Rijden in
een motorvoertuig, vooral zonder veiligheidsgordel
·
Oudere
mensen vallen sneller op hun gezicht
Complicaties en gevolgen
Soms kan een gebroken neus ernstige gevolgen hebben.
Er kan zich bloed ophopen rond het kraakbeen van het neustussenschot. Dit
kraakbeen kan dan afsterven en daardoor uiteenvallen. Dit leidt tot een
zadelvormige misvorming waarbij de neusrug in het midden is ingevallen. Dit
wordt als cosmetisch storend ervaren. Ook zijn permanente ademhalingsproblemen,
scheefstand van het neustussenschot, een infectie van de neus, de bijholten of
het gezichtsbeen en een (gedeeltelijk) verlies van het reukvermogen, mogelijke complicaties van een neusfractuur.
Eerste hulp gebroken neus
Koelen
Koelen kan zinvol zijn ter verlichting van de pijn en
om zwelling tegen te gaan. Bij voorkeur doe je dit om de twee uur gedurende 15
minuten. Wees echter voorzichtig met koelen, want de huid in het gelaat is dun
is en je moet natuurlijk voorkomen dat er bevriezing van de ogen optreedt.
Daarom moet je het ijs verpakken in een doek en niet direct op de huid
aanbrengen.
Huisarts
raadplegen
Een bloedneus stopt na enige tijd vanzelf, maar je
kunt ook iets voorover leunen om te voorkomen je te veel bloed inslikt. Het
inslikken van veel bloed kan leiden tot misselijkheid. Meld je daarna bij de
huisarts ter beoordeling van de situatie.
Onderzoek en diagnose
Lichamelijk
onderzoek
Het is niet altijd direct duidelijk of er sprake is
van een gebroken neus. Als gevolg van zwelling en pijn is de stand van de neus
soms moeilijk te beoordelen. Bij voorkeur dient de neus binnen een paar uur
onderzocht te worden of nadat de zwelling is afgenomen. De neus moet in ieder
geval onderzocht worden voordat de beentjes in hun nieuwe stand vergroeien. De
arts stelt vaak een gebroken neus vast door voorzichtig de neusrug te
onderzoeken op de volgende zaken:
·
onregelmatigheden
in vorm en stand;
·
ongewone
bewegingen van botstructuren;
·
tegen elkaar
schurende botstukken; en
·
op drukpijn.
Beeldvormend
onderzoek
Een CT-scan kan ook gemaakt worden, waarop de beschadiging
goed te zien is en eventuele aanwezig schade elders in het hoofd, bijvoorbeeld
in de hersenen, ook gezien kan worden.
Gebroken neus behandeling
Een gebroken neus kan allerlei problemen opleveren,
zoals belemmering van de ademhaling en een verandering van je gezicht. Daarom
is adequate behandeling van een gebroken neus nodig. De KNO-arts bepaalt welke
behandeling nodig is bij een gebroken neus.
Gebroken
neus rechtzetten
In veel gevallen —dat wil zeggen wanneer de neus nog
niet erg is opgezwollen— kan de neus direct rechtgezet worden. Bij het weer op
de goede plaats zetten van de botten gebruikt men kracht. In medisch jargon
noemt men dit 'reponeren'. Daarna krijg je een kunststofkapje op de neus ter
bescherming. Dit kapje moet je ook tijdens het slapen dragen.
Operatie
Wanneer de neus te veel is opgezwollen, dan zul je
moeten wachten tot de zwelling is afgenomen. Daarna kan de arts bepalen hoe
ernstig de breuk is. Een eenvoudige breuk kan de arts zetten zonder te
opereren. Om te voorkomen dat de botdeeltjes voor die tijd al aan elkaar
groeien, dient dit binnen vijf tot tien dagen na het ongeval plaats te vinden.
Dit gebeurt onder verdoving. De stukjes bot en kraakbeen worden met de hand
rechtgezet of er wordt met instrumenten druk uitgeoefend. Ernstige breuken
worden gezet tijdens een operatie. Dit gebeurt onder plaatselijke en bij kinderen onder
algehele narcose. De dag na de operatie kan je neus wat gezwollen en pijnlijk
aanvoelen, maar met pijnstillers kunnen de klachten verlicht worden.
Spalk
Je krijgt na het rechtzetten van de neus een spalk op
de neus en tampons in de neus, wat tot doel heeft dat de stukjes bot en
kraakbeen goed op hun plek blijven zitten en netjes aan elkaar kunnen
vastgroeien. Dit betekent wel dat je een tijdje door je mond zal moeten ademen,
wat erg vervelend kan zijn doordat je een droge mond krijgt. Daarnaast geven het gaasverband of de tampons
een drukkend gevoel in de neus, wat soms wat hoofdpijnklachten kan geven. Ook kunnen je ogen wat tranen.
Herstel en genezing gebroken neus
Normaal gesproken geneest een gebroken in ongeveer zes
weken. Kijk vooral de eerste twee weken goed uit, want bij een stoot tegen de
neus kan het bot opnieuw scheef gaan staan. De eerste periode kan je gezicht,
met name onder de ogen, blauw kleuren en er gezwollen uitzien, maar meestal is
dit binnen enkele dagen weer verdwenen. Het gevoel rondom de neus kan de eerst
tijd wat vermindert zijn.
Gezichtsmasker
Vaak wordt geadviseerd om ongeveer 3-4 weken niet te
sporten. Bij een gebroken neus is rust nodig om de breuk te laten helen. Dit
geldt ook voor andere breuken. Beroepssporters kunnen soms sneller weer sporten
met behulp van een gezichtsmasker. Dit masker wordt goed passend gemaakt en vervolgens
goed gefixeerd aan het voorhoofd.
Preventie
Voorkomen is beter dan genezen, zo luid het
spreekwoord. Je kunt met de volgende maatregelen een neusbreuk voorkomen:
·
Draag altijd
een veiligheidsgordel bij het rijden in een gemotoriseerd voertuig en voor
kinderen is een kinderzitje verplicht dat aangepast is aan hun grootte.
Kinderen tot 1,35 meter mogen alleen achterin vervoerd worden.
·
Draag de
aanbevolen veiligheidsuitrusting, zoals een helm met een gezichtsmasker, bij
hockey, voetbal of andere contactsporten.
·
Draag een
helm tijdens mountainbiken in het bos en motorrijden.
·
Vermijd
drugs- en alcoholgebruik. Een gebroken neus komt heel vaak door het drinken van
te veel alcohol of het gebruiken van drugs.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten